W okresie od października do grudnia 2016 roku Pracownia Diagnostyki Edukacyjnej przeprowadziła badanie potrzeb nauczycieli powiatów Elbląg - miasto, elbląski ziemski, bartoszycki, braniewski, działdowski, iławski, lidzbarski, nowomiejski i ostródzki w zakresie ich potrzeb w doskonaleniu zawodowym. Poniżej prezentujemy wnioski wynikające z tego badania.
Badanie było ujętym w planie pracy kolejnym od lat sondowaniem opinii nauczycieli pracujących na terenie działania W-MODN w Elblągu temat:
obszarów tematycznych doskonalenia zawodowego nauczycieli;
preferowanych form doskonalenia w poszczególnych obszarach;
sposobów pozyskiwania informacji o ofercie edukacyjnej W-MODN w Elblągu.
Przeprowadzono je w październiku 2016 (nauczyciele i dyrektorzy) i w grudniu 2016 r. (konsultanci W-MODN). Przebadano więc trzy kategorie osób: 331 nauczycieli, 84 dyrektorów placówek oraz 22 konsultantów – łącznie 437 osób. Większość respondentów w pierwszej grupie to nauczyciele mający stopień awansu zawodowego nauczyciel dyplomowany (66%) oraz mianowany (17%). Przeważająca liczba respondentów pochodziła z miasta (241). Struktura zatrudnienia przedstawia się następująco: najliczniejszą grupę stanowili nauczyciele uczący w szkołach podstawowych – I etap (58%), a następnie nauczyciele gimnazjum – 53%. W populacji dyrektorów 42 respondentów pracowało w mieście, 42 na wsi. Największą grupę dyrektorów udzielających odpowiedzi stanowili dyrektorzy szkół podstawowych (49) i gimnazjów (46).
Wskazując preferowane obszary tematyczne doskonalenia zawodowego nauczycieli respondenci (nauczyciele) wskazywali najważniejsze obszary w skali od 1 do 5. Najwyższą średnią rangę uzyskały następujące obszary:
- indywidualizacja procesu nauczania – 4,00;
- diagnozowanie potrzeb uczniów – nauczanie – 3,85;
- wykorzystanie technologii informacyjno-komunikacyjnych w edukacji – 3,84.
Natomiast dyrektorzy jako najważniejsze obszary wskazali (ranga w skali 1 – 4):
- indywidualizacja w procesie nauczania – 3,38;
- wykorzystanie technologii informacyjno – komunikacyjnych w edukacji – 3,31
- diagnozowanie potrzeb uczniów w procesie nauczania – 3,31
Analiza danych zebranych od konsultantów wskazuje, że za najważniejsze uznali oni wszystkie obszary doskonalenia zawodowego, w niewielkim stopniu wyróżniając poniższe obszary:
- realizacja podstawy programowej, w tym opracowanie programów nauczania – 3,86
- indywidualizacja w procesie nauczania – 3,82
Tak więc w trzech grupach powtarzają się indywidualizacja w procesie nauczania (3 razy), diagnozowanie potrzeb uczniów w procesie nauczania (2 razy) i wykorzystanie technologii informacyjno-komunikacyjnych w edukacji (2 razy).
Na pytanie otwarte dotyczące szczegółowej tematyki względem oferty edukacyjnej W-MODN zebrano 233 wypowiedzi. Najczęściej występują tematy dotyczące:
- indywidualizacji procesu wychowania i nauczania;
- wykorzystania TIK w nauczaniu;
- diagnozowania potrzeb uczniów;
- metod nauczania (w szczególności aktywizujących);
- pracy z uczniami specyficznymi (zdolnymi, słabymi, z dysfunkcjami…);
- szczegółowe propozycje i rozwiązania merytoryczne w pracy z uczniami.
Odpowiadając na drugie pytanie badawcze sondy respondenci wskazali na największe zainteresowanie tzw. krótkimi formami doskonalenia (322 - warsztaty i 99 - konferencje). Preferowany obszar tematyczny w tym pytaniu to: indywidualizacja w procesie nauczania.
O naszej ofercie respondenci pozyskują informacje głównie w następujący sposób:
- z informatora W-MODN w wersji internetowej (175);
- od dyrekcji szkoły (169);
- komunikaty na stronie internetowej (141);
- z informatora W-MODN w wersji papierowej (89);
- od Koleżanek i Kolegów (80);
Respondenci (nauczyciele) indagowani o czynniki utrudniające korzystanie z oferty szkoleniowej W-MODN w niemal równym stopniu wymienili (w skali 1 – 4):
- nieodpowiednie terminy – 2,26;
- dojazd – 2,24;
- koszty – 2,21.
Wnioski na przyszły rok.
Do pracy Warmińsko-Mazurskiego Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli w Elblągu:
- konsultanci W-MODN w Elblągu powinni uwzględnić wyniki badania w swych działaniach w roku szkolnym 2017/2018;
- wyniki badania wskazują na potrzebę zapoznawania z naszą ofertą (Internet).
- wyniki sondażu powinny być podstawą do przygotowania oferty programowej Ośrodka na rok szkolny 2017/2018.
Do badania potrzeb nauczycieli w zakresie doskonalenia zawodowego:
- zachęcić adresatów badania do korzystania z elektronicznych narzędzi badawczych, a tym samym zwiększyć liczbę respondentów.
Opracowanie:
Romuald Synak
Ryszard Wodzisławski