Gdy wybrzmiał ostatni dzwonek roku szkolnego 2023/2024, a uczniowie udali się na upragnione wakacje, nauczyciele z sieci pasjonatów przyrodniczo-historycznych warsztatów terenowych uczestniczyli w dwudniowych warsztatach pod nazwą „Na tropie czystego powietrza i zaklętej historii – z wysokości Wzgórz Dylewskich po dolinę rzeki Drwęcy”.
Celem warsztatów, zaplanowanych i przeprowadzonych przez konsultantki ds. biologii i historii, było poznanie walorów przyrodniczych, historycznych i edukacyjnych wybranych miejsc, które leżą w obszarze Zielonych Płuc Polski.
Dzień pierwszy – historyczny
Wędrówkę rozpoczęliśmy w Kurzętniku od zwiedzania ruin zamku krzyżackiego w Kurzętniku oraz „spaceru w chmurach” na ścieżce dydaktycznej, kończącej się na wieży widokowej zwanej Kurzą Górą. Z wieży podziwialiśmy panoramę pradoliny Drwęcy i poznawaliśmy ciekawą historię Kurzętnika. Interaktywne instalacje przeniosły nas w czasy, gdy Kurzętnik tętnił życiem, a nad miastem wznosił się warowny zamek. Jest to obiekt godny polecenia, jako ciekawy punkt wycieczek dla dorosłych i dla dzieci. Warto też skorzystać z usług miejscowego przewodnika (my skorzystaliśmy!), który ze swadą opowiada o zawiłościach historycznych i ciekawostkach związanych z Kurzętnikiem, miejscem „niedoszłej bitwy pod Grunwaldem”.
Z Kurzętnika udaliśmy się do Brodnicy, gdzie zaproponowałyśmy uczestnikom warsztatów grę terenową, podczas której samodzielnie odszukiwali ciekawe obiekty i miejsca na terenie starego miasta. Gra terenowa wyzwoliła aktywność i entuzjazm poszukiwaczy zabytków. Pozwoliła na swobodne poruszanie się po miasteczku, jedynie przy zachowaniu dyscypliny czasowej. Poszukiwania rozpoczęły się od zamku pokrzyżackiego – siedziby komturów brodnickich, wybudowanego około 1285 r., a zakończyły na miejskim rynku, który posiada nietypowy trójkątny kształt. Podczas zwiedzania miasta można było odwiedzić wszystkie ekspozycje należące do Muzeum w Brodnicy, między innymi wieże i podziemia zamku, wystawę „Świat bursztynu” w galerii „Brama”, jak i poszerzyć swoją wiedzę z dziedziny ochrony w przyrody w Centrum Edukacji Ekologicznej usytuowanym w XVII-wiecznym spichlerzu.
Dzień drugi – przyrodniczy
Drugi dzień warsztatów spędziliśmy w Brodnickim Parku Krajobrazowym, w miejscach absolutnie niezwykłych i cennych przyrodniczo. Pracownicy Brodnickiego Parku Krajobrazowego przyjęli naszą grupę niezwykle serdecznie w siedzibie Brodnickiego Parku Krajobrazowego w Grzmięcy nad jeziorem Strażym. Funkcjonuje tam ogród dydaktyczny i posterunek meteorologiczny oraz niezwykła pasieka dydaktyczna. W ramach edukacji ekologicznej Brodnicki Park Krajobrazowy zaoferował nam między innymi zajęcia na ścieżce przyrodniczo-edukacyjnej „Bobrowiska”, biegnącej wzdłuż zachodniego brzegu rzeki Skarlanki na północ od Grzmięcy. Udało się nam złożyć wizytę w Ośrodku Wylęgu Jesiotra, który zajmuje się restytucją tego cennego gatunku. Odwiedziliśmy również Ośrodek Ekologiczny zwany Miętowym Gajem, który oferuje tzw. zieloną szkołę dla grup szkolnych. Najcenniejsze obszary Brodnickiego Parku Krajobrazowego znajdują się pod ochroną 8 rezerwatów przyrody. Są to 3 rezerwaty leśne "Mieliwo", "Retno" i "Las Cielęta", 3 rezerwaty torfowiskowe "Stręszek", "Okonek" i "Żurawie Bagno", oraz 2 rezerwaty florystyczne "Wyspa na jeziorze Wielkie Partęczyny" i "Bachotek”. Na finał naszego wyjazdu edukacyjnego wybraliśmy kajakową ścieżkę dydaktyczną. Spływ rozpoczęliśmy w Grzmięcy nad brzegiem jeziora Strażym. Pod czujnym okiem ratowników wodnych, dwuosobowymi kajakami przepływaliśmy w otoczeniu ogromnych połaci grzybieni białych i żółtych grążeli. Dalej w towarzystwie urodziwych ważek, pokonaliśmy zabagnioną dolinę rzeczną Skarlanki. Zatrzymaliśmy się na chwilę w pobliżu rezerwatu "Bachotek", utworzonego w celu ochrony kłoci wiechowatej, której unikatowe stanowisko pokazały nam przewodniczki z BPK. Jest to także miejsce lęgowe kaczek, łabędzi, łysek i perkozów. Wysoko nad nami krążyły majestatyczne bieliki. Z tak bajecznej krainy wypłynęliśmy na otwartą taflę jeziora Bachotek, aby zacumować w stanicy PTTK w Bachotku, gdzie kończy się trasa ścieżki dydaktycznej. W drodze powrotnej ponownie można było rozkoszować się cudowną przyrodą BPK a jednocześnie sprawdzić swoje umiejętności kajakowania.
Drogi Czytelniku, mam nadzieję, że przeczytałeś artykuł do końca i zainteresowałeś się naszą propozycją edukacji biologiczno-historycznej w terenie. Przecierając kolejny szlak na styku województwa warmińsko-mazurskiego i pomorskiego, zyskaliśmy pewność, że jest to kolejna perełka przyrodnicza i historyczna, godna polecenia tym nauczycielom, uczniom i ich rodzicom, którzy cenią sobie aktywną edukację terenową.
Nauczycieli zainteresowanych organizacją wyjazdu edukacyjnego dla uczniów zapraszam do kontaktu: j.meller@wmodn.elblag.pl. Dołączam kartę miejskiej gry terenowej w Brodnicy, krzyżówkę i pamiątkowe zdjęcia.
Janina Meller, nauczyciel konsultant ds. biologii WMODN w Elblągu