Widoki przyrody są różne w różnych miejscach,
prawa przyrody są wszędzie takie same”
Tadeusz Kotarbiński
Konferencja pt. „Jak nam się zmienia świat…, czyli droga od monitoringu do poprawy jakości powietrza” miała miejsce w Elblągu 4 grudnia 2024 r. Na konferencję zostali zaproszeni laureaci konkursu fotograficznego, uczniowie kl. 4-8 szkół podstawowych i uczniowie szkół ponadpodstawowych, ich opiekunowie oraz nauczyciele biologii. 61 uczestników spotkania przywitał Tomasz Szuszkiewicz, dyrektor WMODN w Elblągu. Podkreślił, że konferencja jest wydarzeniem cyklicznym, które odbywa się od wielu lat, a jest inspirowane konkursem fotografii przyrodniczej pod ogólną nazwą Podróże w Naturze. Konkurs niezmiennie cieszy się zainteresowaniem kolejnych roczników uczniów i nauczycieli. Każda edycja konkursu przebiegła pod innym hasłem i z reguły poruszała najbardziej aktualny problem środowiskowy. Edycja Roku 2023 i 2024 nawiązywała do tematu czystości powietrza.
Gościem specjalnym, a jednocześnie wykładowcą, był dr hab. Stanisław Czachorowski, prof. UW-M w Olsztynie oraz kierownik ECEE dr Krzysztof Błaszczak. Konferencję prowadziła Janina Meller, konsultantka ds. biologii, organizatorka konkursu fotograficznego.
„Coraz gorsza jakość powietrza, kurczące się zasoby wody pitnej, rabunkowa gospodarka leśna, góry śmieci oraz ginące gatunki. Skutki bezmyślnego działania człowieka coraz dotkliwiej odczuwać będą przyszłe pokolenia. Dlatego oprócz pracy nad własną postawą wobec natury niezbędna jest także edukacja proekologiczna dzieci.” – tymi słowami rozpoczęła się część naukowa konferencji. Między innymi o wymiarze tej edukacji i jej poszczególnych aspektach traktował wykład pt.: „Monitoring jakości powietrza… i co dalej?”, który wygłosił prof. Czachorowski. Wykładowca podkreślił, jak ważna jest świadomość szerokich konsekwencji zanieczyszczenia powietrza dla zdrowia ludzi, zwierząt i roślin. Następnie przedstawił proste metody oceny jakości powietrza oparte na obserwacji bioindykatorów - naturalnych strażników powietrza. Podczas wykładu wielokrotnie padły odwołania do obserwacji poczynionych przez uczestników konkursu fotograficznego, które zostały udokumentowane na zdjęciach. Analiza przyczyn zanieczyszczenia powietrza (smog, zmiany klimatyczne, jak susze i pożary, urbanizacja, koncentracja przemysłu i transportu) prowadziła do pytania, jak każdy z nas może działać na rzecz poprawy jakości powietrza w swoim otoczeniu. Co możemy zrobić indywidualnie, społecznie i politycznie? Jaka jest i czy wystarczy edukacja na rzecz czystego powietrza? Wreszcie, jak uczyć o ochronie środowiska? Próbę odpowiedzi te i inne pytania można będzie znaleźć w artykule, który ukaże się w nowym numerze Doskonalenia Otwartego na stronie internetowej WMODN w Elblągu.
Wracając do konferencji… Po solidnej dawce wiedzy, ilustrowanej prezentacją multimedialną, przyszła pora na obejrzenie wystawy prac wyróżnionych w konkursie fotograficznym „Porosty, mchy i ptaki jako bioindykatory czystego powietrza”. Był czas na rozmowy kuluarowe, wymianę doświadczeń, dzielenie się wrażeniami i poczęstunek.
W trzeciej części konferencji odbyło się podsumowanie konkursu fotograficznego. Nagrody, ufundowane ze środków WFOŚiGW w Olsztynie, w kategorii uczniów szkół podstawowych, uczniów szkół ponadpodstawowych i nauczycieli wręczali: Magdalena Jankun - wice dyrektor WMODN w Elblągu, dr Krzysztof Błaszczak - kierownik ECEE i prof. UWM Stanisław Czachorowski. Na zakończenie konferencji głos zabrali M. Jankun i K. Błaszczak, zgodnie podkreślając, jak ważna jest taka forma edukacji ekologicznej, która angażuje uczniów, nauczycieli i rodziców w proces dydaktyczny. Konkurs fotograficzny, jako metoda i forma, inspiruje młodych ludzi do podejmowania działań na rzecz ochrony środowiska oraz kształtuje w nich świadomość odpowiedzialności za przyszłość naszej planety. „Walczyć o swoje, o powietrze, wodę i komfort życia” – z takim przesłaniem zostawił uczestników konferencji prof. Czachorowski, a ja za Wallacem Stengerem pozwolę sobie na refleksję:
Coś umrze w nas, ludziach, jeśli dopuścimy do zniszczenia tego, co zostało jeszcze z przyrody…. jeżeli zatrujemy resztki czystego powietrza, zanieczyścimy pozostałe strumienie i poprowadzimy nasze wyasfaltowane drogi przez ostatnie miejsca, gdzie panuje cisza.
Serdeczne podziękowania składam wszystkim moim Współpracownikom z W-MODN w Elblągu za pomoc i wsparcie organizacyjne. Dziękuję nauczycielom, uczniom i rodzicom za udział w konferencji i gratuluję sukcesów w konkursie!
Dołączam: Zdjęcia z konferencji i prezentację z podsumowania konkursu, z przykładami nagrodzonych zdjęć.
Janina Meller, konsultant ds. biologii